عملیات انتقال برق هوایی و زمینی در صنعت انرژی الکتریکی جمهوری اسلامی ایران

//عملیات انتقال برق هوایی و زمینی در صنعت انرژی الکتریکی جمهوری اسلامی ایران

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی در صنعت انرژی الکتریکی جمهوری اسلامی ایران

یکی از با اهمیت ترین صنایع در جهان امروز صنعت انتقال برق است. تمامی صنایع دیگر بدون شک به آن وابسته هستند .

شبکه های توزیع و خطوط انتقال برق به مانند شاهرگ های این صنعت حیاتی میباشند .

به دو گروه زمینی و هوایی تقسیم می شوند . متاسفانه در کشور ما تا کنون تحلیلی علمی ،

فنی ، اقتصادی  و مقایسه همه جانبه ای انجام نگرفته . همین امر موجب انتقال برق اعمال زیان های

فراوانی به سرمایه ملی شده است. در این مقاله به بررسی خطوط انتقال برق هوایی،

زمینی و معایب و مزایای آنها خواهیم پرداخت :

 

خطوط انتقال  برق هوایی :

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی این خطوط که بیش از ۹۷ درصد خطوط انتقال کشور را شامل می شوند .

از جنس آلومینیوم یا آلیاژی از آلومینیوم می باشند . علت استفاده از این فلزسبک و ارزان بودنش نسبت

به هادی هایی چون مس است . به علت قابلیت هدایت الکتریکی کمتر آلومینیوم ضخامت آنها را با

قرار دادن رشته های موازی همجنس در مرکز آن بالا می برند. تا از هدایت الکتریکی بیشتری برخوردار گردد .

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی خطوط انتقال هوایی به سهولت قابل نصب و انشعابگیری هستند .

به همین جهت دارای هزینه راه اندازی اندکی می باشند .

انتقال برق هم چنین دسترسی به این خطوط برای تعمیر و ایجاد تغییرات در آن بسیار ساده می باشد .

این نوع خطوط  به علت استفاده از سازه های سیمانی و دیگر سازه های ناخوشایند از لحاظ زیبایی

برای مناطق شهری مناسب نیستند .

نیز خطراتی چون طوفان ها و رعدوبرق ها همواره برای این خطوط وجود دارند .

کلا خطوط هوایی دارای خاموشی بسیار بیشتری به نسبت خطوط زمینی هستند .

هم چنین این خطوط از ایمنی کمی به علت لخت بودن سیم ها در اکثر آنها برخوردارند .

 

 

خطوط انتقال زمینی :

اولین خطوط انتقال برق(که در نیروگاه پرل استریت نیویورک به کار گرفته شدند) خطوط زمینی بودند ،

اما کم کم انتقال برق جای خود را به خطوط هوایی دادند .

راه اندازی خطوط زمینی انتقال برق به علت هزینه های فراوان حفاری و ایجاد کانال های زمینی

و زیر زمینی بسیار گران تر از راه اندازی خطوط هوایی است .

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی گرفتن انشعاب از این خطوط مستلزم وجود ایستگاه های توزیع .

جعبه های انشعاب و تابلو های برق می باشد .

نیزعیب یابی این خطوط به علت در دسترس نبودن احتیاج به وسائل مخصوص و گران قیمتی دارد  .

در عوض در خطوط انتقال برق زمینی به ندرت اشکالی به وجود می آید و خاموشی آن به مراتب از خطوط هوایی کمتر است .

این خطوط انتقال برق به زیبایی محیط آسیب نمی زنند .چون در دسترس نمی باشند.

دارای خطرات بسیار کمتری نسبت به خطوط هوایی خواهند بود .

چون انتقال برق حریمی برای آنها تعریف نمی شود. در اماکن کم عرض و مسکونی بسیار مفید می باشند .

از نظر علمی این خطوط دارای راکتانس سری پایین و مناسب برای چگالی های بار زیاد هستند .

 

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی نتیجه آن که خطوط انتقال برق هوایی به سبب هزینه ها ،

درنظر گرفتن راکتانس بالا .مناسب بودن با چگالی بار کم و آسیب به زیبایی محیط اطراف بایستی

در مناطق کم جمعیت . دور افتاده و بین شهری و خطوط انتقال زمینی به سبب راکتانس پایین ،

مناسب بودن برای چگالی های بالای بار . زیبایی و دیگر مزیت های ذکر شده .

انتقال برق در مناطق پر ازدحام و شهری به کار گرفته شوند .

به نظر می رسد در سال های آتی به علت ازدیاد و تراکم جمعیت .

رشد خطوط انتقال برق زمینی بسیار بالاتر از رشد خطوط هوایی باشد .

 

کابل :

تئوری کابل:

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی جهت انتقال برق از تولید کننده تا مصرف کننده ها

از هادی ها (فلزات) استفاده می شود .

از میان فلزاتی که به عنوان هادی انتخاب می شوند، مس و آلومینیوم

از همه آنها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.

نیروی الکتریکی به دو صورت جا به جا می شود:

١- شبکه ( کابلی زیرزمینی )

2- شبکه هوایی

 

١- شبکه های کابلی:

از اجزاء مهم این نوع شبکه کابل می باشد که ابتدا به خصوصیات

و اجزاء تشکیل دهنده انواع کابل ها می پردازیم.

تعریف کابل:

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی اصولاً هر نوع هادی که می تواند جریان برق

را داخل خود عبور دهد .توسط موادی از محیط اطراف خود عایق شده باشد.

بطوریکه ولتاژ روی سطح عایق برابر صفر و روی سطح هادی برابر ولتاژ عبور جریان باشد.

کابل نامیده می شود. عایق کردن کابل به این جهت است که چون

کابل در زیر زمین یا روی سطح زمین  نصب میشود. باعث اتصال هادی

به زمین نشده و ولتاژ در روی بدنه عایق صفر باشد.

ساختمان کابل ها:

کابل ها به طور کلی از سه قسمت تشکیل شده اند که عبارتند از:

1-هادی

2- عایق

3- محافظ کننده ها در مقابل عوامل محیطی و نیرو های مکانیکی

 

1- هادی ها: انتقال برق هادی هایی که در صنعت کابل سازی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

مس و آلومینیوم می باشد. مس فلزی چکش خوار و قابل خم شدن است و کارکردن

در روی آن آسان میباشد. در مقابل حرارت دوام زیاد دارد و در مقابل اسیدها و بازها مقاوم است.

مس مورد استفاده در کابل ها را پس از تغلیظ شدن.

به علت نرمی آن قدری ناخالصی از جنس منیزیم و سیلیسیم اضافه میکنند .

که باعث سخت شدن آن میگردد. استحکام مکانیکی آن را بالا می برند.

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی با آلومینیوم قابلیت کوره کاری و چکش خواری دارد.

قابل جوش دادن و ریخته گری میباشد. در مقابل زنگ زدگی مقاوم است.

در برابر اسیدها و بازها مقاوم میباشد. نسبت به مس سبکتر می باشد در انتقال انرژی

در سیم های هوائی بیشتر به کار می رود.

در کابل سازی بیشتر برای کابل ها تا ولتاژ 10 kv جریان زیاد به کار میرود.

آلومینیوم خالص بسیار نرم و شکننده است انتقال برق به همین علت

از هادی آلومینیومی با 99.5% و 0.5% از فلزات دیگر میباشد.

استحکام مکانیکی هادی آلومینیومی به مراتب کمتر از هادی مس است.

برای افزایش استحکام مکانیکی هادی آلومینیوم آن را به صورت آلیاژ بکار می برند.

مانند آلدرای که آلیاژی از آلومینیوم، منیزیم، سیلسیم و آهن میباشد.

برای بالا بردن قابلیت انعطاف پذیری هادی ها (آلومینیوم و مس) آنها. را مخصوصاً

در مقاطع بزرگ به صورت چند رشته ای می سازند.

جهت چرخش هر لایه در هادی های چند رشته ای بر خلاف لایه های مجاور می باشد.

تا از باز شدن رشته ها جلوگیری شود. تعداد رشته ها در هادی های چند رشته ای

که از فرمول A = 3K2 – 3K + 1 (A تعداد رشته ها و K تعداد لایه ها) محاسبه می شود.

معمولاً 7 – 19 37 – 61 می باشد .

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی تأثیر رطوبت بر هادی آلومینیوم به

مراتب بیشتر از هادی مس است . انتقال برق در هوای مرطوب به سرعت اکسیده میشود.

لذا اتصالات الکتریکی با هادی آلومینیوم باید با دقت فراوان همراه باشد.

سطح مقطع هادی ها به صورت: گرد، مثلثی (سکتوری) و بیضی میباشد.

سیم های مثلثی (سکتوری) و بیضی بیشتر در کابل های جریان زیاد برای کم کردن .

قطر خارجی کابل و استفاده بیشتر از فضای موجود کابل استفاده گردد.

این نوع سطح مقطع به علت زیاد شدن اثر میدان های الکتریکی .

تا ولتاژ 10 kv بیشتر ساخته نمی شوند.

انتقال برق سطح مقطع کابل متناسب با زیاد شدن جریان، زیاد میشود .

هر کابل در یک ولتاژ معین داری جریان مجاز مشخصی میباشد.

در کابل های فشار قوی با اضافه شدن ولتاژ سطح مقطع کابل هم بزرگتر میشود.

2-  عایق ها: انواع عایق هایی که در صنعت کابل سازی به کار میرود عبارت اند از:

 

1ترموپلاستها ٢-کاغذ آغشته به روغن ٣-گازها

١- ترموپلاست ها: موادی سختی ناپذیراند که در اثر حرارت نرم شده .

در نتیجه قابل شکل گرفتن میشوند. انتقال برق مانند P.V.C (پلی وینیل کلراید)،

پلی اتیلن (P.E.T پروتوتن)، پلی استیرول، (X.L.P.E) .

الف) عایقP.V.C: از معروفترین مواد ترمو پلاست ها (پلاستیک ها) می باشد .

از مواد اولیه آهک، کربن، اسید کلریدریک، کلرید و اسیتیلن تشکیل یافته .

با روش پلیمریزاسیون به صورت پودر خالص بدست می آید.

از P.V.C خالص نمی توان در صنعت کابل سازی استفاده کرد.

زیرا این ماده در درجه حرارت معمولی سخت و شکننده میشود .

در مقابل حرارت ناپایدار است .ولی با اضافه کردن مقداری ماده نرم کننده و مواد پر کننده.

و رنگ و مختصر حرارت دادن ماده شیره مانندی به دست می آید .

که می توان از آن به راحتی برای روکش سیم (عایق) و پوشش کابل ها استفاده کرد.

ماده P.V.C که برای روکش سیم و غلاف خارجی کابل از آن استفاده میشود

دارای ترکیبات مختلفی است. انتقال برق زیرا روکش سیم (عایق) باید دارای

استقامت الکتریکی خوب و پوشش کابل باید دارای استقامت مکانیکی خوب باشد.

کابل های P.V.C برای اختلاف سطح تا 1 kv ساخته می شوند.

کابل های P.V.C در تأسیسات داخلی احتیاج به سرکابل ندارند و نمی سوزد و کهنه نمی شود .

عوامل شیمیایی بر روی آن تأثیر ندارد. مورد استعمال آن بیشتر در مصرف داخلی

نیروگاه ها، پست ها، تابلوهای برق، در توزیع انرژی با ولتاژ کم،

روشنایی خیابانها، سیم های فرمان و غیره میباشد.

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی ارزش عایق P.V.C نسبت به زیاد شدن

درجه حرارت تنزل می کند .لذا نباید درجه حرارت آن از 0 تا 70 درجه سانتیگراد تجاوز کند.

انتقال برق هر میلیمتر از عایق P.V.C در حدود 20 kv استقامت دارد.

در درجه حرارت کمتر از 3 درجه سانتیگراد در برابر ضربه حساس میشود .

حالت شکنندگی پیدا میکند. این ماده در بالاتر از 75 درجه سانتیگراد شکل اصلی

خود را از دست میدهد. به رنگ های متنوع می تواند ساخته شود

که این امر کمک بزرگی جهت ساخت کابلهای مدار فرمان و تلفن میباشد.

در مقابل شعله آتش نمیگیرد (شعله را حرکت نمیدهد) و در همان نقطه سوخته،

استخوانی و سخت شده، شعله خاموش میشود.

دارای قابلیت هدایت حرارت از 10 -3 × 4 تا 3 کالری بر سانتیمتر مربع میباشد.

کابل های P.V.C برای ولتاژ های بالاتر از 1 kv باید حتماً دارای غلاف فلزی باشند

این غلاف فلزی ممکن است. به صورت زره از تسمه های فولادی یا غلاف مسی باشد.

عایق P.V.C گرچه دارای استقامت الکتریکی خوبی است .

ولی به علت اینکه ضریب تلف آن زیاد است، تلفات کابل در فشارهای بالا خیلی زیاد خواهد شد.

بدین علت میتوان از کابلهای P.V.C تا فشار 10 kv استفاده کرد.

کابلهای P.V.C بر مبنای ماکزیمم شدت حوزه2.5 kv/mm تا 3.5 kv/mmمحاسبه و ساخته میشود.

کابلهای P.V.C به پروتودور هم معروف میباشند.

 

ب) P.E.T پلی اتیلن: پلی اتیلن به رنگ سفید است و جزء خانواده ترموپلاست ها می باشد.

P.E.T در کابل های جریان زیاد تا 10 kv به علت اینکه درجه حرارت ذوب آن کم است .

زود نرم میشود نمیتواند با کابل P.V.C رقابت کند ولی در فشار های10 kv و بالاتر

به خاطر مشخصات خوب دی الکتریکی آن به مقدار زیاد مصرف می شود.

پلی اتیلن برخلاف P.V.C قابل اشتعال است به همین خاطر روکش

خارجی کابلP.E.T یا (P.E) را ازP.V.C میسازند .به کابل های پروتوتن معروف می باشند.

عملیات انتقال برق هوایی و زمینی استقامت شیمیایی P.E.T در مقابل اسیدها

و بازها از P.V.C بهتر است . پلی اتیلن را میتوان به سادگی پرس کرده

و به فرم های مختلف در آورد و امروزه در صنعت کابل سازی تا 25 kv مورد استفاده قرار میگیرد.

کابل های پلی اتیلنی بسیار سبک و مقاوم در برابر رطوبت و زنگ زدگی میباشد.

استقامت الکتریکی این ماده /mm¬40 kv تا kv/mm 20و مقاومت ویژه آن Ω/cm 10 14 تا 10 15 Ω/cm میباشد.

 

ج) پلی استیرول: انتقال برق این ماده عایق، مانند شیشه شفاف و سخت است

و به سادگی قابل شکل دادن است .در برابر آب و رطوبت و اسیدها و الکل و روغن ثبات دارد.

نوعی از آن که دارای بوتادین است .در مقابل ضربه مقاومت زیاد دارد .

این عایق در مقابل نور در درجه حرارت های پایین ترد و شکننده می باشد.

این عایق بیشتر جهت کابل های مخابراتی در فرکانس های بالا به کار برده میشود.

 

د) X.L.P.E: با پیشرفت صنایع پتروشیمی امروزه از مواد ترموپلاست ها عایق XLPE ساخته شده است .

که می توان آن را در ولتاژهای خیلی زیاد تا حدود 400 kv به کار برد.

البته کابل های ساخته شده با عایق XLPE معمولاً به صورت تک رشته ای میباشند .

اطراف کابل به وسیله سیم های مسی و نواری میدانهای الکتریکی اطراف را کم میکنند .

در زمان نصب کابل متناسب با ولتاژ آن رشته های کابل .باید از هم فاصله داشته باشند.

٢- کاغذ آغشته به روغن: انتقال برق کاغذ به علت اینکه مایعات را به خود جذب می کند

و همچنین نرم و قابل خمش میباشد .ماده خوبی جهت استفاده عایق کابل میباشد.

مقاومت الکتریکی و ضریب تلف کاغذ بستگی به مقدار رطوبت کاغذ دارد .

هر چه کاغذ محکمتر، صاف تر و سنگین تر باشد .مقدار ضریب عایقی و استقامت الکتریکی آن بیشتر است.

جهت بالا بردن خاصیت عایقی کاغذ آنرا به روغن معدنی آغشته می کنند.

به طوریکه کاغذ های نازک با ضخامت 0.01 mm تا 0.1 mm را در خلأ خشک کرده .

در روغن با درجه حرارت 110 تا 120 درجه سانتیگراد در محیط خلأ وارد می کنند.

در این درجه حرارت روغن شل میباشد و در تمام سوراخها و منافذ کاغذ نفوذ کرده.

و آنها را پر می کند .در این صورت کاغذ قدرت عایقی بسیار زیادی پیدا میکند.

هر چقدر فشار روغن بیشتر باشد استقامت الکتریکی کاغذ روغنی نیز افزایش می یابد.

مقدار حرارت مجاز برای کاغذ آغشته به روغن. در حدود 70 درجه سانتیگراد است.

روغن مورد استفاده از ترکیبات هیدروکربن است. که ازمشتقات نفت می باشد.

از مشخصات روغن خوب و تازه این است که باید در20 درجه سانتیگراد صاف و شفاف باشد.

و ته نشین نکند. مقاومت مخصوص روغن خالص Ω/cm 1016×20 می باشد.

 

٣- عایق های گازی: انتقال برق گازهای ازت و SF6 مهمترین گازهایی هستند .

که در صنعت کابل سازی مورد استفاده قرار می گیرد .

گاز ازت تحت فشار را در کابل های روغنی فشار قوی وارد می کنند .

که این عمل باعث جلوگیری از خرابی و فاسد شدن کاغذ آغشته به روغن میشود .

خواص الکتریکی روغن را پایدار نگه میدارد. SF6 از گازهای عایق می باشد

که قابل سوختن و احتراق نبوده. و مورد استفاده زیادی در ولتاژهای فشار قوی دارد.

استقامت الکتریکی SF6 تحت فشار 1 at دو برابر هوا بوده. و هر چه فشار آن نیز بیشتر شود.

خواص الکتریکی آن نیز بهتر میشود.

 

فروشگاه اسپارک لایت در زمینه فروش انواع کابل های صنعتی و ساختمانی فعالیت داشته . آماده ارایه خدمات به شما متقاضیان محترم می باشد.

 

تلفن تماس : 02136610963
09129574700 تقیانی

 

منبع : sparklight.ir

توسط | 1402/9/22 11:28:41 پنجشنبه 03 آبان 1397|مقالات|بدون ديدگاه

در باره نویسنده :

ثبت ديدگاه

اطلاعات تماس ما

تهران-لاله زار جنوبي-پاساژ نور طبقه دوم- پلاك ١٦/١

تلفن: 02136610963

تلفن همراه: 09129574700

فکس: 02136610963

وبسایت: الكترو اسپارك لايت

برخی از کارها

درباره ما

وبسایت اسپارک لایت در سال 1393، با هدف فروش کالای برق، مبتنی بر ارائه اطلاعات فنی کامل، در دامنه  www.SparkLight.ir تاسیس شد . از آنجایی که هدف اصلی سایت ما ، آگاه سازی مشتریان از مشخصات و کاربردهای محصولات است، بسیاری از محصولات را بدون قیمت اما با مشخصات فنی ارائه میدهد تا مخاطبان، بتوانند محصول مورد نظر و برند مناسب را انتخاب کنند